Kruisinfecties

Wat zijn kruisinfecties?

Mensen die geen muco hebben en gezond zijn, lopen geen gevaar wanneer hun immuunsysteem voldoende werkt. Het gaat dus alleen om risico’s tussen mensen met mucoviscidose onderling.

In de jaren ‘80 en ‘90 toonden verschillende studies aan dat mensen met mucoviscidose zowel Pseudomonas Aeruginosa als Burkholderia cepacia complex aan elkaar konden doorgeven. Diezelfde studies toonden tevens aan dat mensen zonder deze bacteriën in hun longen het beter deden dan zij mét. Ondertussen is deze “bewijslast” alleen maar toegenomen, ook voor andere bacteriën, en vooral ook scherper gesteld. Sindsdien zijn ontmoetingen tussen mensen met muco (zoals kampen, Sinterklaasfeestjes, en andere info-en ontmoetingsdagen) dan ook uitgesloten.

Mucocentra en revalidatiecentra waar mensen met muco elkaar kunnen ontmoeten, volgen sindsdien strenge regels: zo is het dragen van een mondmasker en het houden van afstand voor mensen met muco verplicht. De centra richten hun consultaties en verblijfsdagen zo in dat het contact tussen mensen met muco die drager zijn van verschillende bacteriën of mensen met muco die nog geen bacteriën hebben, wordt vermeden. Ze zien ook strikt toe op de genomen hygiënemaatregelen zodat er geen sprake kan zijn van kruisinfecties. Deze maatregelen worden regelmatig geëvalueerd en getoetst aan het meest recente wetenschappelijke onderzoek.

Risico op kruisinfecties

Je loopt het risico op kruisinfecties op momenten van nauw contact met elkaar. Bijvoorbeeld door samen (binnenshuis) af te spreken of samen te gaan reizen. Op die momenten ga je geen afstand van elkaar houden, ga je lichamelijk contact maken of dezelfde spullen delen. De overdracht van deze bacteriën verloopt immers via minuscule druppeltjes die minuten tot uren in de lucht kunnen blijven hangen (aërosolen). Hoe langer personen met muco nauw contact met elkaar hebben, hoe groter het risico wordt dat je bacteriën aan elkaar kan doorgeven.

Over welke bacteriën gaat het?

Wanneer we het hebben over kruisinfecties, gaat het hoofdzakelijk over besmetting met Pseudomonas aeruginosa, Burkholderia cepacia complex, (meticilline resistente) Staphylococcus aureus (MRSA), Achromobacter xylosoxidans en Mycobacterium abscessus. De meeste van deze bacteriën zijn ook in de leefomgeving terug te vinden en kunnen dus even goed van hieruit verworven worden. Een goede handhygiëne kan dan besmettingen voorkomen.

• Pseudomonas aeruginosa kan in verschillende vormen voorkomen (ook wel stammen genoemd). Personen met muco kunnen heel specifieke stammen in hun longen krijgen, doordat de bacterie zich aanpast, zowel aan de persoon als aan de toegediende medicatie. Deze stammen zijn heel anders dan diegenen die in de natuur voorkomen en dus veel moeilijker te behandelen. Onderzoek naar de verschillende stammen van Pseudomonas toonde aan dat het net deze moeilijker te behandelen vormen van Pseudomonas zijn die mensen met muco aan elkaar doorgeven.
• Burkholderia cepacia complex is vaak resistent voor vele antibiotica en kan ernstige infecties veroorzaken bij personen met muco. Chronische infectie met Burkholderia cepacia complex kan een tegenaanwijzing zijn voor een longtransplantatie.
• Ook Mycobacterium abscessus is een bacterie die vaak resistent is voor veel antibiotica en een lange en vaak ingrijpende behandeling vereist. Mensen bij wie Mycobacterium abscessus in de longen kan teruggevonden worden, komen soms niet in aanmerking voor longtransplantatie.
• Staphylococcus aureus is voor gezonde mensen een vrij banale bacterie die frequent voorkomt op de huid, in de slijmvliezen en in de bovenste luchtwegen. MRSA is een variant van Staphylococcus aureus die resistent is aan een breed gamma van antibiotica. MRSA wordt ook wel de ziekenhuisbacterie genoemd. Bij opname in het ziekenhuis met MRSA word je daarom geïsoleerd van alle andere patiënten.
• Ook Achromobacter xylosoxidans is een bacterie die moeilijk te behandelen is omdat ze resistent is voor heel wat antibiotica.

Wat doet de Mucovereniging om kruisinfecties te voorkomen?

Omwille van het risico op kruisinfecties organiseert de Mucovereniging zelf geen bijeenkomsten voor mensen met muco.

Voor kinderen met muco raden de Mucovereniging en het Medisch Comité expliciet af om naar bijeenkomsten en acties te komen waar ze andere kinderen met muco kunnen ontmoeten.

Als volwassene met muco neem je steeds op eigen verantwoordelijkheid deel aan een bijeenkomst waar andere volwassenen met muco aanwezig kunnen zijn. We verwachten dat je steeds minstens de vooropgestelde voorzorgsmaatregelen in acht neemt. Wie een bepaalde bacterie met een hoger risico heeft (Burkholderia cepacia complex, Achromobacter, Mycobacterium abscessus of een multiresistente bacterie zoals MRSA), vragen we om niet naar dergelijke bijeenkomsten te komen.

Voorzorgsmaatregelen

Je kan het risico op kruisinfecties beperken door je aan een aantal voorzorgsmaatregelen te houden. We vragen met aandrang dat alle aanwezigen met mucoviscidose, ook personen die een longtransplantatie ondergingen, deze voorzorgsmaatregelen ter harte nemen. De voorzorgsmaatregelen zijn:

• Bewaar onderling voldoende afstand (minstens 2 meter).
• Draag een chirurgisch mondmasker. Dit kan de kans op kruisinfectie verminderen en wordt aangeraden in een ziekenhuis of bij indoor activiteiten waar andere mensen met muco aanwezig zijn (en voldoende afstand niet gegarandeerd kan worden), maar denk er wel aan om dit om de 8 uur te vervangen.
• Geef elkaar geen handen.
• Zoen elkaar niet.
• Was geregeld je handen (en droog ze goed met een papieren wegwerpdoekje, geen gewone ‘veel-gebruik’ handdoek) of ontsmet je handen met alcoholgel.
• Gebruik papieren zakdoeken bij hoesten of niezen en gooi deze daarna weg. Hierna was of ontsmet je best de handen.
• Was of ontsmet je handen na het gebruik van voorwerpen die door veel mensen aangeraakt worden (bijvoorbeeld deurklinken, trapleuningen, … ).
• Deel geen glas, fles of bestek met iemand met muco.

Hou er rekening mee dat het risico op besmetting klein is, maar altijd bestaat. Het risico neemt verder af als je deze hygiënemaatregelen goed opvolgt.