Een negatieve denkspiraal ten gevolge van ademtekort leidt tot een slechtere levenskwaliteit bij volwassenen met muco
De laatste decennia is er grote vooruitgang geboekt in het behandelen van mucoviscidose, wat de levensverwachting fors deed toenemen. Hierdoor rees de nood om psychosociale thema’s die de levenskwaliteit van mensen met muco kunnen beïnvloeden, beter te begrijpen. Eerder onderzoek leerde ons al dat angst en depressie gepaard gaan met een slechtere gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit bij mucopatiënten, maar tot nu toe is er weinig bekend over de invloed van ademtekort of ademsnood hierop. Piekeren (het blijven herkauwen van een bepaald probleem in je gedachten), uitvergroten (het probleem in je hoofd groter maken dan het in werkelijkheid is) en hopeloos worden zijn allemaal denkpatronen die kunnen gepaard gaan met ademtekort of ademsnood. Een groep Canadese onderzoekers wilde nagaan of een negatieve denkspiraal ten gevolge van ademtekort een effect heeft op de gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit van volwassenen met muco.
Om dit te onderzoeken vroegen ze aan volwassen mucopatiënten om een aantal vragenlijsten in te vullen rond angst, depressie, pijn, een negatieve denkspiraal rond ademtekort en gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit. Dit gebeurde tijdens een consultatie in het mucocentrum tussen mei 2011 en juni 2013. Ook de longfunctie van de patiënten werd gemeten. 45 volwassenen met muco vulden de vragenlijsten in. De onderzoekers bekeken daarna of de mensen met een zeer pessimistische houding tegenover ademtekort meer of minder geneigd waren om in de vragenlijst aan te geven een mindere levenskwaliteit te hebben.
Bij mensen die meer symptomen van depressie en pijn rapporteerden en vastzaten in een negatieve denkspiraal over ademtekort, werd ook een lagere levenskwaliteit vastgesteld. Longfunctie had geen effect op deze observatie, wat betekent dat ziekte-ernst eigenlijk geen rol speelt bij het ontwikkelen van een zeer pessimistische houding tegenover ademtekort: ook mensen bij wie muco een milder verloop kent, kunnen hun levenskwaliteit zien dalen door op een erg negatieve manier over ademtekort te denken. In deze studie had angst geen invloed op de levenskwaliteit.
Deze resultaten kunnen van belang zijn bij het ontwikkelen van nieuwe richtlijnen voor het behouden van het mentale welzijn van mensen met muco. Het Internationale Comité voor Mentale Gezondheid bij Muco raadt aan om mucopatiënten te screening op symptomen van angst en depressie en deze aandoeningen ook te behandelen. Het ontwikkelen van een negatieve denkspiraal omtrent ademtekort zou ook in acht moeten worden genomen wanneer het mentale welzijn van een patiënt geëvalueerd wordt. Psychologische ondersteuning zou ook hier soelaas kunnen bieden, met als doel de levenskwaliteit van mensen met muco te optimaliseren.
Dit artikel is een bewerking van de Engelstalige samenvatting die de onderzoekers zelf hebben geschreven. Een wetenschappelijke samenvatting vind je hier.